Groeikiemen voor toekomstbestendig bedrijf; Megatrends van Adjiedj Bakas

Het Midden- en Klein Bedrijf (MKB) is de levensader van een lerende samenleving waarin langdurige relaties met belanghebbenden centraal staan. Inspiratie, attentie en vriendschap vormen de basis voor winst uit de onderneming omdat ze betekenis toevoegen. Lef, flexibiliteit, passie en eigenheid zijn de belangrijkste groeikiemen voor 2025. Deze wenk naar de toekomst geeft trendwatcher, Adjiedj Bakas in zijn recent verschenen boek ‘ Megatrends Werk’. Hoe herken je deze trends in je eigen bedrijf? Voor u als ondernemer, heb ik de meest relevante trends samengevat en geplaatst in de context van uw bedrijfsvoering.

Radicale herverdeling van werk en versobering

De ondernemer krijgt te maken met een radicale herverdeling van werk volgens Bakas. In 2025 hebben we verschillende banen , meer tijd en minder geld. De traditionele fulltimer maakt plaats voor autonome deeltijdwerkers die hun taken combineren met de rol van mantelzorger, zelfstandig professional en vrijwilliger. Als voorbeeld neemt Bakas een copy-writer die 24 uur per week speeches schrijft voor de CEO van een ICT-bedrijf, een kamer verhuurt en als thuiskok van zijn hobby een verdienste maakt. Als vrijwilliger zet hij zich samen met de rijdende rechter in, voor het oplossen van buurtconflicten. Deze manier van leven levert meer tijd, talent, voldoening en geluk op terwijl hij soberder leeft. Voor ondernemers die meer vrijheid en flexibiliteit kunnen bieden bij de inrichting van werkprocessen levert dit extra gemotiveerde, meedenkende en breder inzetbare medewerkers op.

Van ZZP-er naar ZP-er in de circulaire belevingseconomie

Minder geld voor meer tijd is het gevolg van een verschuiving van eigendom en bezit naar leasen, huren, ruilen en delen. Zelfvoorzienendheid en zelflerend vermogen als betrokken lid van de eigen woon- of leefgemeenschap, zijn de ambities van de ‘klant-ondernemer’. Door met een flexibele schil van zakelijke partners onderling diensten, producten of services te delen neemt de zelfstandige professional (ZP-er) de positie van de ZZP-er of freelancer over.

Maatschappelijke meerwaarde staat niet meer los van bedrijf of individu, maar is integraal onderdeel van de bedrijfsvoering en het persoonlijke leven. Geld is niet de enige doelstelling, maar functioneert als middel om de missie van het bedrijf mogelijk te maken: ‘Via een gezonde bedrijfsvoering een bijdrage leveren aan de gedeelde waarden binnen de onderneming’. Bedrijven richten de attentie op de talenten en belevingswereld van klant en medewerker, waardoor wederzijds betekenis en authenticiteit kan groeien. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is de standaard in de belevingseconomie, omdat gedeelde successen die op meerdere lagen waarde toevoegen voor alle stakeholders meer winst genereren.

Lerende economie

Niet eerder was het MKB zo doordrongen van de onderlinge samenhang en wederzijdse afhankelijkheid met haar omgeving. De MKB-ondernemer heeft zowel geografisch als demografisch een economische sleutelrol en daardoor de beste uitgangspositie om op de vraag van de klant en de regionale context in te spelen. Bakas ziet een toenemende behoefte aan (ambachtelijk) maatwerk waardoor het gildeleermodel, gebaseerd op vriendschap tussen meester en gezel, weer opgeld doet. Vaardigheden en werkervaring zijn belangrijker dan diploma’s. Het onderwijs werkt in nieuwe werkvormen met bedrijven samen aan een levenlang zelfsturend leren. De MVO-ondernemer leert onverwacht gedrag als kennis inzetten, door attentie en het hanteren van de menselijke maat. Met zijn product of dienst voegt hij waarde toe in alle lagen van het bedrijf via klant, medewerker en de regio.

Rurbanisatie in biobased economy

Een megatrend die eveneens waardekringlopen aanjaagt, is de terugtrekkende beweging van de jonge stedeling naar het platteland. Bakas ziet dat jeugdwerkloosheid en stille armoede in de steden leiden tot verhuizing van hoogopgeleiden naar de goedkopere dorpen in de provincie. Deze jongeren delen hun kennis en de liefde voor de Natuur met de bewoners en sluiten zich aan bij bestaande burgerinitiatieven. Dit zorgt voor revitalisering van de (krimp)regio. Gezamenlijk zet deze generatie ‘(w)ondernemers’ winstgevende energie coöperaties op en door zelfstandig bioboeren leren ze voorzien in eigen levensonderhoud. Met innovatieve combinaties van diensten, evenementen, inspirerende workshops, educatieve festivals, zorgarrangementen, biologische streekproducten en artistiek vakmanschap verleiden en betrekken zij de (rand)stedeling bij het ommeland. Ze blazen het slapende potentieel sociaal, ecologisch, en economisch opnieuw leven in. De ondernemer die met zijn product of dienst aansluit op de ambities van deze bewuste jongeren, creëert een nieuwe afzetmarkt.

E-towns

Plattelandssteden als Leeuwarden, Meppel en Veendam spelen slim in op deze verplaatsing, door de aantrekkelijke vestigingsstatus van E-town te verwerven. Volgens Bakas is verbetering van de internetsnelheid de MKB-vriendelijkste beloning in rurale gebieden. Door de digitale snelweg te ontsluiten voor lokale ondernemers, ontstaat met deze snel lerende ‘wereldburgergemeenschap’ een aanzuigend effect op de regionale economie. Werken aan de lerende economie begint hier en nu, de kiem is al gelegd. Herkent u dit? Wat betekenen deze trends voor u?